CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal'ın Açıklaması
Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal’dan Erzincan İliç’te yaşanan faciaya ilişkin Eko-kırım hatırlatması ve kanun teklifi.
Sarıbal mecliste düzenlediği basın toplantısında önceki yıl verdiği Ekokırım Kanun Teklifini, İliç’te yaşanan facia ile yeniden hatırlattı: Ekokırım Suçları geriye dönük olarak da tanınsın.
Kanun teklifinin metnine ulaşmak için: https://cdn.tbmm.gov.tr/KKBSPublicFile/D28/Y2/T2/WebOnergeMetni/2eafc598-d50a-4dc0-b0f2-bf9abb264609.pdf
Açıklamaların video bağlantısı için: https://wetransfer.com/downloads/6ff5d0d0ac877aa905ab183be9c00ca520240214090055/9ef9f0c4b2257c6cf215db9fb768886a20240214090112/95be21
Sarıbal Ekim 2023’te verdiği kanun teklifi ile, etkisi devam eden eko-kırım suçlarının “ex post facto” olarak tanınmasını talep etti. Geçtiğimiz yıllarda Erzincan İliç’te yaptığı ziyaretleri de hatırlatarak ikazlarını yineleyen Sarıbal’ın açıklamalarında öne çıkan kısımlar şöyle:
Onlara her yer maden
Vali nehir kapaklarının kapatıldığını söylüyor ama tabi insan vali olunca, hele de bu ülkede, bilse de konuşur bilmese de… Peki sızıntı ne olacak? Bu sızıntının kapağı nerde vali? Kapakları kapatacağınıza madenin kendisini kapatın. Geçen sene kapattınız, 3 ay sonra açtınız. Tamamı organize işler. Bu Çalık Holding’in ortaklığı ile beraber inanılmaz bir büyüme söz konusu. Burada kimler görev yapmış; Berat Albayrak. Albayrak Maliye Bakanı, Çevre ve Şehircilik Bakanı da ÇED ve kapasite artırma raporlarını veriyor. Bu ülkenin böylece canını okudular. Bugün neredeler? Murat Kurum İstanbul adayı, çünkü orayı da maden görüyorlar.
Ekokırım suçları geriye dönük olarak da tanınmalı
Geçtiğimiz 2 yıl içinde Ekokırım bahsinde önemli çalışmalar yapıldı, ben de Ekim 2023’te bu teklifi güncelleyip genişleterek yeniden verdim. Peki ne demek ekolojik suç: doğanın insanlar tarafından kitlesel olarak kıyımı. Katliam yani, yani cinayet, soykırım ekokırım. Kapsamlı bir suç. Çünkü bu suç işlendikten sonra etkileri yüz yıllarca sürüyor. Bu ekolojik tahribat insan eliyle yapıldığı için bunun bir “suç” olarak ele alınması şart.
Peki benim yaptığım güncelleme ne oldu? Bu suç geriye dönük olarak da tanınmalı. Zira kamu ile özel teşebbüs el ele verip, Meclis’te bu yasaları hazırlıyor ve bu yasalara dayanarak hayatımızı karartıyorlar. Suç ortaklığı, işbirliği yapıyorlar. Sistemli bir şekilde bu yapılıyorken biz ekokırımı zaman ve mekanlar sınırlayamayız.
Kamu bu firmadan 15 kat özür dilemiş
Hatırlayın Haziran 2022’de bir siyanür sızıntısı olmuş yine İliç’te, sonra ne oldu? Firmaya 16 milyon liralık bir ceza kesildi fakat hemen ardından ilgili firmaya 7.2 milyon dolar (o günün kuru ile 209 milyon lira) vergi muafiyeti yapmışlar. Yani kesilen cezanın 15 katı kadar özür dilemiş kamu. “Sizi üzdük, yorduk, kusura bakmayın, ÇED’inizi de verdik, kapasitenizi de artırdık” diyerek apaçık iş birliği, suç ortaklığı yapmış. Bu nedenle cezayı ödeyip paçayı kurtarıyorlar desek bile eksik söylemiş oluyoruz. Bu artık Türk Ceza Kanunu’nda yer almalı ve geriye dönük olarak da tanınmalı.
